अर्घाखाँची: सामुदायिक वनप्रति स्थानीयको आक्रषण बढ्दो

– वीरेन्द्र केसी


अर्घाखाँची – सामुदायिक वन बनाउन स्थानीय उपभोक्तामा आक्रषण बढदै गईरहेको छ । जिल्लाका सबै गाविसका स्थानीय गाउँमा रहेको राष्ट्रिय वनलाई सामुदायिक बनाउनेको लहर चलेको छ । जिल्लाका धेरै वन सामुदायिक भैसकेका छन ।
 
  स्थानीय जागरुक भएर गठन भएका सामुदायिक वनबाट गाउँलेले राम्रो फाईदा लिएका छन । अघिल्लो आव ०६५/०६६ मा १० सामुदायिक वन समिति गठन गरी उपभोक्तालाई हस्तान्तरण गर्ने कार्यक्रम भएपनि उपभोक्ताको माग बढेकाले लक्ष्यभन्दा बढी २५ वटा नयाँ सामुदायिक वन गठन गरी समुदायलाई हस्तणतरण गरिएको वन कार्यालयले जनाएको छ ।

   जिल्लामा माग बढदै गएकाले समुदायमा हस्तान्तरण भएका सामुदायिक वनको सख्या ३ सय ५४ पुगेको छ । जिल्लाको कुल क्षेत्रफल १ लाख २३ हजार २ सय ७२ हेक्टर रहेको छ । जिल्लाको कुल राष्टिय वन क्षेत्रफल ६७ हजार ७ सय २३ हेक्टर मध्ये अहिलेसम्म १९ हजार ३ सय ६७ हेक्टर सामुदायिक वनका रुपमा गठन गरी स्थानीय समुदायलाई हस्तान्तरण भैसकेको सहायक जिल्ला वन अधिकृत मदन प्रसाद ढु¨ानाले जानकारी दिए  ।


   अघिल्लो वर्ष जिल्लाका सिद्धारा, खिदिम, ढाकावाङ, पटैती ढिकुरा सिमलपानी, जलुके नुवाकोट लगायतका गाविसमा नयाँ सामुदायिक वन गठन गरी स्थानीय उपभोक्तालाई हस्तान्तरण गरेको उनले बताए । हस्तान्तरित सामुदायिक वनबाट ३८ हजार ३ सय ७९ घर परिवारका २ लाख २० हजार भन्दा बढी जनसख्या प्रत्यक्ष रुपमा लाभान्वित भएको वन कार्यालयले जनाएको छ ।


   वन सम्बन्धी सचेतना पछि समुदाय नै बढी कस्सिएर लागेपनि बिगि्रएर रहेका वनलाई सामुदायिक वनका रुपमा गठन गरी स्थानीय समुदायलाई हस्तान्तरण गरेपछि पुन घना जंगल भएको ढुानाले बताए । त्यसबाट उनीहरुले घाँस दाउराजडिबुटी र काठ बेचेर राम्रो आम्दानी लिईरहेका छन । सामुदायिक भएपछि सबै वनको जिम्मा उपभोक्तालाई हुने भएकाले कार्ययोजना अनुसार काम गर्दा उपभोक्तलाई बढी फाईदा हुने भएकाले सामुदायिक वन बनाउन आवश्यक छ । सामुदायिक वनबाट आर्यआर्जन गर्न सकिने अन्यबाट गरेर लाखौ आम्दानी लिन सजिलो हुने गर्छ ।
  
 
जिल्लाको ठाडा गाविसको पथ्थरकोटमा यसै वर्षबाट लघु उद्यम कार्यक्रम अन्तरगत ५ वटा बब्यु काटने मेसिन साचालनमा छन । जसबाट ताना बनाउन सजिलो भएको छ । जिल्लाका सबै वनमा जडिबुटी खेती गर्ने योजना रहेको वनले जनाएको छ । आगामी असार महिनामा अमि्रसो अमिलाटिमुररुद्राक्षरिठा अमिलाकुरिलाे तेजपात तुल्सीका विरुवा ४५ हजारसजिवनका विरुवा ४० हजार र ६० हजार वनमा आधारित लगायत १ लाख ४० हजार नयाँ बिरुवा ४२ गाविसमा लगाउने योजना रहेको वन अधिकृत सुरेस िसंहले बताए ।


  सामुदायिक वन गठन भएपछि स्थानीय उपभोक्तालाई वन सम्बन्धी चेतनाउद्देश्यअधिकार कार्ययोजना बनाउने तालिमवन व्यवस्थापन लगायत वन संरक्षण जस्ता तालिम दिने काम भैरहेको सिहले बताए । सामुदायिक वनबाट स्थानीयले गाउँमा सडक बिजुली खानेपानी स्कुल निर्माण देखि साचालन सहुलियत रुपमा क्रण प्रदान जस्ता कामले गाउँलेलाई ठुलो टेवा पुगेको वन कार्यालयले जनाएको छ । सामुदायिक वनमा अवैध काठ चोरी निकासीबदमासी गर्नेलाई कारवाही समेत गर्ने गरिएकाले उपभोक्तालाई फाईदा लिन सजिलो भएको सिहले बताए ।


  वन सम्बन्धी कुनै योजना परियोजना साचालन नहुँदा समस्या भएको वनको भनाई छ । जिल्लाका धेरै वनमा भैरहेको जडिबुटी भने त्यतीकै खेर गैरहेको छन ।


  सामुदायिक वन भएपछि जिल्लाको वाँगी गाविसमा वनको घाँस बेचेर विद्यालय चलाएका छन । स्थानीय वडा नं ७ स्थित कुझेरी गोवदी पलसपाटा गाउँका वासिन्दाले देउराली सामुदायिक वनमा  उत्पादन गरेको घाँस बेचेर नृिसंह प्राथमिक विद्यालय साचालन गरेका छन । कक्षा २ सम्म पढाई हुने उक्त विद्यालयमा सरकारले केही सहयोग नगरेपछि घाँस दाउरा बेचेर २ जान शिक्षकलाई मासिक तलवमलिन्दा खर्च देखि विद्यालयलाई चाहिने आवश्यक खर्च पुगेको वनका अध्यक्ष मोती बहादुर खडकाले बताए । वनको आम्दानी नभएको भए स्कुल साचालन गर्न संभव थिएन उनले भनेपैसा संकलन गरेर अन्य कामको लागि बचत पनि छौ ।

अन्य समाचारहरु