रामु खनाल
साहित्यकार नवराज पाण्डेको नया उपन्यास पापी मास्टर भर्खरै नेपाली साहित्यको बजारमा आएको छ ।
फुटकर कथा , कविता , लेख , समालोचना हुदै आख्यानमा हात हालेका पाण्डेको यो उपन्यासले शिक्षक , बिद्यार्थी र अभिभावकहरु बिचको त्रिकोणात्मका सम्बन्धलाई एउटा शिक्षकको नजर बाट प्रस्तुत गरेको छ ।
कक्षा कोठा देखि समाजमा घट्ने घट्नाहरु एवं मानबिय मनोबिज्ञानलाई सहज समायोजन गरेर प्रस्तुत गरिएको यो उपन्यास २०७२ सालको प्रलयकारी भूकम्प बाट शुरु हुन्छ र बिनास कै परिणाममा गएर टुंगिन्छ । लेखक बिगत बर्तमान र भविष्यलाई सुनौलो ढङ्गले पस्कन सक्षम भएका छन् ।
उनले बाच्नको लागि गरिने मानबिय संघर्षलाई मनै लोभ्याउने पाराले प्रस्तुत गर्दै नेपाली साहित्य लेखनमा बिरलै उठाइएको मान्छेको मृत्यु पछाडिको अधिकारलाई उपन्यासको कथा भित्र समेटेर पाठकहरुलाई उक्त नया बिषय बस्तुका बारेमा एक पल्ट गहिरिएर सोच्न बाध्य तुल्याउछन् । पुस्तक सबै बर्ग , तह र उमेरका पाठकहरुलाई उतिकै गहकिलो लाग्छ । मन छुन्छ, हरेक पाठकहरुले कुनै न कुनै पात्र संग आफुलाई तुलना गर्छन् र पढ्दै जादा उपन्यास कै संसार भित्र हराउछन् । नेपालको कर्मचारीतन्त्र भित्रका तितामिठा कुराहरु , पारिवारिक समायोजन एवं बिचलनका घटनाहरु, सिद्धान्तका कुराहरु , दश बर्षे माओवादी जनयुद्ध भित्र नदेखिएका पाटाहरु , त्यसले निम्त्याएका परिणामहरु जस्ता परिस्थितिहरुलाई एकै ठाउमा जोडेर सयौं फूलहरुको एउटा सुन्दर माला जस्तै बनेको छ उपन्यास पापी मास्टर, ज्ञानसभा कलेजको संचालक एवं अग्रेजी मास्टर कपिल शर्माको तर्फ बाट पस्तुत गरिएको उपन्यासको कथा जति जति अगाडि बढ्दै जान्छ त्यति त्यति रोचकता र रौनकता थपिदै जान्छ ।
कुनै रमाइलो यात्रमा निस्किएको यात्री झै रोमान्चित हुदै जान्छ पाठकको मन पनि, विपरीत लिङ्गी बिचमा यौन रहित घनिष्ट प्रेम पनि हुन सक्छ भन्ने प्रेमको नौलो परिभाषा दिदै लेखकले एउटा शिक्षकको नैतिकतालाई चट्टानि अडानको रुपमा प्रस्तुत गरेका छन् ।
कविता , कथा तथा निबन्धलाई उपन्यासको कलेबर भित्र समाहित गरेर लेखकले पापी मास्टरलाई नौलो प्रयोगवादी उपन्यास बनाउन चुकेका छैनन् । आफुले गरेको क्रियाकलापहरुलाई पापको संज्ञा दिने मास्टर वास्तब मै पापी हो वा होइन त्यो छुट्टाउने जिम्मा लेखकले पाठकलाई नै छोडेका छन् ।