पटौटी-खज्र्याङ हुँदै गुल्मीको सदरमुकाम तम्घाससम्म जोडिने खण्डअन्तर्गत खिदिममा निर्माण भइरहेको डबल कटिङ सडक ।
वीरेन्द्र केसी कान्तिपुर
सन्धिखर्क, अर्घाखाँची । जिल्लाको पटौटी-दुर्गाफाँट-खज्र्याङ-सिमिचौर-तम्घास सडक धमाधम निर्माण भइरहेको छ । रूपन्देहीको सालझन्डीदेखि सन्धिखर्क हुँदै बागलुङको ढोरपाटनसम्म पुग्ने निर्माणाधीन सडकखण्डबाट यो सडक छुट्टिएको छ । यसको निर्माणपछि बुटवल आउजाउ गर्न गुल्मीका बासिन्दा आतुर छन् ।
सालझन्डीदेखि पटौटीसम्म डबल कटिङ सडक छ । पटौटीबाट तम्घाससम्म ३४ किमि सडक ५ वर्षदेखि निर्माण भइरहेको छ । यसै वर्ष पटौटीदेखि दुर्गफाँटसम्म ७ किमि सडक ग्राभेलको काम ६ करोड रुपैयाँको लगानीमा चलिरहेको छ । पटौटी–तम्घाससम्म १३ करोड रुपैयाँको लगानीमा सडक निर्माणको काम जारी छ । ६ करोडमा खज्र्याङ–राङवाससम्म कल्भर्ट, मेसिनरी वाल, टेबा पर्खाल निर्माणको काम पनि भइरहेको सालझन्डी–सन्धिखर्क–ढोरपाटन सडक परियोजनाका इन्जिनियर अशोक पौडेलले बताए । सिमिचौर–देउरालीसम्मको सडक निर्माणका लागि १ करोड २५ लाख रुपैयाँको लगानीमा काम भइरहेको छ ।
सडकको काम असार मसान्तभित्र सक्नुपर्छ । तर ठेकेदारले ५० प्रतिशत मात्रै काम गरेको पौडेलले बताए । यो सडक निर्माण सम्पन्न भएर गाडी चलेपछि गुल्मीवासीलाई धेरै राहत हुन्छ । तम्घासबाट तानसेन हुँदै बुटवल आवतजावतभन्दा पटौटी हुँदै बुटवल आउजाउ गर्न दूरी छोटो पर्छ । तम्घास–तानसेन–बुटवल १ सय १५ किमि छ । तम्घास–पटौटी–सालझन्डी–बुटवल सडक ९५ किमि छ । २० किमि छोटो हुन्छ । सडक पूरै निर्माण गर्न सरकारसँग थप बजेट माग गरेको उनले बताए । निर्माण सम्पन्नपछि अर्घाखाँचीको खिदिम, चिदिकासहित गुल्मीका सर्वसाधारणलाई यात्रा सहज हुने र उत्पादिन वस्तु तराई पुर्याउन फाइदा हुने उनले बताए । पटौटी–तम्घास सडकको चौडाइ १० मिटर हो तर ठेकेदारले समयकै काम नगर्दा ढिलासुस्ती भएको छ ।
यो सडक छिटै निर्माण भएर गाडी सुचारु होस् भन्नेमा गुल्मीवासी छन् । ‘गुल्मीका लागि धेरै फाइदा हुन्छ,’ उद्योग वाणिज्य संघका महासचिव तारा भुसालले भने, ‘दूरी छोटो भएकाले ढुवानी खर्च कम भएपछि सामान सस्तो हुन्छ । डबल कटिङ र सजिलो सडक भएकाले यात्रा सहज हुन्छ ।’ तम्घासदेखि बुटवलसम्म यात्रा जोखिमपूर्ण रहेको उनले बताए । तम्घास–रिडी झनै जोखिम छ । पाल्पाको जोर्तेको डरलाग्दो सडक पार नगर्दासम्म मन त्रसित हुने भुसालले बताए । तम्घास–पटौटी सडक निर्माण भएपछि फराकिलो र डरलाग्दो पहाडको बीचबाट सडक नभएकाले यात्रा गर्न ढुक्क हुने उनले बताए । सालझन्डी–पटौटी ४२ किमि सडकको ग्राभेल, नाली काट्ने काम धमाधम भइरहेको छ । तम्घास–पटौटी सडकमा गाडी सुचारु भएपछि पर्यटकीय स्थल रिडी र रेसुंगामा पर्यटक भित्र्याउन सजिलो हुने उनले बताए ।
लुम्बिनी आएका पर्यटक पूर्व–पश्चिम राजमार्ग सालझन्डीसम्म सहजै आउँछन् । त्यहाँबाट पाल्पाको सत्यवती र अर्घाखाँचीको पटौटीबाट सीधै खज्र्याङ हुँदै तम्घाससम्म पनि सडक सजिलो र दूरी छोरो भएपछि रेसुंगालगायत गुल्मीका धेरै धार्मिक पर्यटकीय ठाउँमा स्वदेशी तथा विदेशी पर्यटक भित्र्याउन सकिने सम्भावना छ । अर्घाखाँचीको खिदिम, पोखराथोक, पटौटी, नियाली कृषि उत्पादन क्षेत्र भएकाले यहाँको उत्पादन तराई पुर्याउन धेरै सजिलो हुने देउरालीका कृषक शंकर घिमिरेले बताए । अहिले पनि यो बाटोमा बस, ट्रक चल्छन् । पिच भएपछि सजिलो हुन्छ । पटौटी–तम्घास सडक सञ्चालन गर्न सांसद भएका बेला कांग्रेस नेता चन्द्र भण्डारीको पहलमा सुरु भएको हो । गुल्मीको तम्घासबाट बुटवल जाँदा–आउँदा पाल्पाको जोर्तेमा करिब १ किमि सडक पार गर्दा सिमिचौरकी जानुका पाण्डेको मन थरर काँप्छ । डरलाग्दो भीरको छाँगोको बीचबाट छेडेर बनाइएको सडक उकालो, साँधुरो र ग्रेड नमिलेको छ । सडक पार गर्दा चालक पनि सतर्क हुन्छन् । त्योभन्दा अझै जोखिम सिद्धबाबा क्षेत्रको सडक पार गर्दा हुन्छ ।
‘तम्घास–रिडी–तानसेन–बुटवलसम्म धेरै ठाउँ त्रासमै यात्रा गर्नुपर्छ,’ उनले भनिन्, ‘तम्घासबाट हिँडेपछि बुटवल नपुग्दासम्म घरपरिवार ढुक्क हुँदैनन् । पहाडै पहाडको बीच बाटो र साँघुरो भएकाले गाडी हुँइकिँदा डरै लाग्छ ।’ तम्घास–बुटवल बस गुडाउने चालक विमल विक पटौटी–तम्घाससम्म निर्माण भइरहेको सडकबारे जानाकार छन । ‘सिद्धबाबामा माथिबाट ढुंगा खस्ने भएकाले कसरी पार गर्ने भन्नेमा मनमा डर लाग्छ,’ उनले भने, ‘पाल्पाको जोर्तेको उकालो उक्लँदा र ओरालो झर्दा ब्रेक फेल हुने, ब्रेक चिस्याएर झार्नुपर्ने र अत्यन्तै सर्तक भएर पार गर्नुपर्छ ।’ पटौटी–तम्घास सडक निर्माण सम्पन्न भएर सञ्चालन भएपछि गाडी चलाउन सहज होला भन्ने आशामा रहेको उनले बताए । तम्घास–पटौटी–सालझन्डी सम्म खोला किनारा र समथर बस्ती बीचबाट डबल कटिङ सडकमा यात्रा सहज हुनेमा सबै विश्वस्त छन् ।
जेष्ठ ४ गते, २०७५ मा प्रकाशित
